Paweł Wyborski "Obrazy mają oczy"

Na wystawę „Obrazy mają oczy” składają się prace z serii „wizjery”, „prześwity” oraz najnowsze „postikony”. Wszystkie cykle w luźny sposób odnoszą się do stylistyki ikony, a łączy je próba zastanowienia się nad fenomenem sprawczości obrazu. Ten wątek w najpełniejszy sposób rozważają wizjery, które jednocześnie stanowią najbardziej liczebną grupę prac na wystawie w Nowym Sączu. Temat sprawczości obrazu, osadzony wszak głęboko w tradycji i zakorzeniony w ludowej religijności, zakłada, że obrazy (ikony) żyją swoim odrębnym życiem, niezależnym od ludzkiego, przynależąc do innego porządku, ale w ten ludzki świat czasami się wtrącają - pośredniczą, pomagają, uzdrawiają. Właściwością wizjerów jest wycięty w obrazie otwór, poprzez który, jakby przez okno, podejrzeć można to co pod spodem. Wizjery nawiązują zatem do metafory ikony jako okna, a te wycięte okienka ku czemuś prowadzą, na coś spoglądają. Wizjery oparte są na motywie oka czy fragmentu twarzy, a tym samym obserwują i podpatrują, stawiając pytanie: kto jest w tej sytuacji widzem, kto obserwowanym? Czy obraz jest tylko oglądanym czy też oglądającym? Inaczej mówiąc, jestem przekonany, że sprawczość obecna jest w ikonie w szczególny i wręcz namacalny sposób, najbardziej zaś uchwytną reprezentacją tej sprawczości jest patrzenie; spoglądanie i obserwowanie ze wszystkimi tego następstwami: obecnością i kontrolą.

Paweł Wyborski (ur. 1975 w Starogardzie Gdańskim).

Malarz i socjolog kultury. Autor sześćdziesięciu siedmiu wystaw indywidualnych w kraju i za granicą (w Holandii, Belgii i Stanach Zjednoczonych). Brał udział w kilkudziesięciu wystawach zbiorowych (w Wielkiej Brytanii, Danii, Belgii, Francji, Stanach Zjednoczonych, Włoszech, Hiszpanii, Kazachstanie i Polsce). Wielokrotny laureat stypendium kulturalnego Miasta Gdańska oraz stypendium kulturalnego Prezydenta Starogardu Gdańskiego W 2020 roku finalista konkursowej wystawy „Beyond the Frame” w londyńskiej Orleans House Gallery. Uczestnik międzynarodowych projektów podejmujących tematykę ikony współczesnej: Nowa Ikona oraz Międzynarodowe Warsztaty Ikonopisów w Nowicy. Laureat nagród za działalność artystyczną. Jego prace znajdują się w kolekcjach publicznych (m.in. w Galerii Współczesnego Malarstwa Pomorskiego Muzeum im. ks. dr. Łęgi w Grudziądzu, Orleans House Gallery w Londynie, Płockiej Galerii Sztuki czy Świdnickiego Ośrodka Kultury w Świdnicy) oraz w kolekcjach prywatnych w Polsce i na świecie. Mieszka w Gdańsku.